Co to jest zachowek i ile wynosi?

Zachowek to forma dopłaty w przypadku, jeśli zstępni nie otrzymali spadku po zmarłym krewnym. Może przybierać postać darowizny, powołania do spadku lub zapisu. Kto ma szczególnie do niego prawo? Jaka jest jego wysokość? Kiedy dochodzi do jego przedawnienia? Po 3 czy po 5 latach? Jakie są różnice między testamentem a zachowkiem? Odpowiedzi szukaj w naszym artykule!

Prawo do zachowku

Prawo do zachowku sprowadza się do opcji wystąpienia przeciwko spadkobiercy o zapłatę kwoty, która pozwala pokryć zachowek lub jego uzupełnienie. Dzieje się tak w następujących sytuacjach, gdy uprawniony nie otrzymał zachowku w formie:

• darowizny,
• powołania do spadku,
• zapisu.

Sprawą tą zajmuje się sąd cywilny. Nierzadko też sprawa wymaga interwencji specjalisty adwokata, który pomoże w dociekaniu swoich praw. Zachowek przysługuje zstępnym, a więc:

• dzieciom,
• wnukom,
• prawnukom,
• małżonkowi,
• rodzicom.

Zstępni, rodzice czy małżonek mogą się domagać zachowku. Jego wysokość powinna osiągać wartość połowy majątku. Zgodnie z ustawą powinni je odziedziczyć. Ustalając wartość, oblicza się substrat zachowku. Obejmuje ona wartość spadku z darowiznami. Czynnością tą zajmują się biegli. W przypadku, gdy uprawniony nie ma jak uzyskać od spadkobiercy należnego zachowku, wówczas możliwe jest przez niego żądanie go od spadkobiercy.

Jaka jest wysokość zachowku?

Wysokość zachowku uzależniona jest od wartości części majątku. Dotyczy to sytuacji, w której należałaby się osobie na skutek ustawowego dziedziczenia. Zwykle wynosi on połowę. W sytuacji, gdy krewny jest niezdolny do pracy lub niepełnoletni, wtedy należna jest 2/3 część odpowiadająca sumie przy ustawowym dziedziczeniu. Istotne jest przy tym ustalenie wartości majątku spadkodawcy. Dlatego liczy się nie tylko to, co osoba zmarła zostawiła po sobie, ale także darowizny przez nie poczynione. Warto w tym celu skorzystać z usług adwokata specjalisty. Darowizna a zachowek to ważna kwestia. Wówczas można się ubiegać o uzupełnienie zachowku. Warto wiedzieć, że sąd w trakcie wyliczania wysokości udziałów bierze pod uwagę:

• ustawowych spadkobierców,
• uznanych przez sąd za niegodnych spadkobierców,
• osoby, które odrzuciły spadek.

Co ciekawe, nieuwzględnieni są ci, którzy zrzekli się dziedziczenia. Część spadku nie będzie również przyznana wydziedziczonym.

Przedawnienie zachowku

Jeśli chcesz się ubiegać o zachowek, powinieneś to zrobić w czasie nie więcej niż 5 lat od daty ogłoszenia testamentu czy otwarcia spadku. Gdy dojdzie do upływu tego terminu, następuje przedawnienie zachowku. Nie pomoże tutaj pisanie do osoby zobowiązanej do jego zapłaty. W przypadku pozwu wnieść go można nie tylko przeciw spadkobiercy, ale także przeciw obdarowanemu. Postąpić tak można wtedy, gdy uprawniony nie uzyskał od spadkobierców i zapisobierców zachowku. Jeśli zachowek nie spełnia Twoich oczekiwań, wtedy możesz się domagać jego uzupełnienia. Warto znać wyjątek od zasady 5 lat. Dotyczy to zapłaty zachowku. Jego termin przedawnienia rozpoczął się przed 23 października 2008 roku. Wówczas do przedawnienia się doszło po 3 latach.

Testament a zachowek – czym się różnią?

Każdy z nas ma prawo do rozporządzania swoim majątkiem nawet po śmierci. Testament a zachowek się różnią. Spadkodawca może wybrać osobę, która odziedziczy po niej majątek. Nie musi to być krewny. Jeśli do tego dojdzie, wówczas rodzina może wystąpić z roszczeniem o zachowek. Zabezpiecza on w przypadku niemożliwego dziedziczenia ustawowego. W ten sposób bliscy zmarłego zyskują udział w spadku.